یک پروتکل کامپیوتری برای ایجاد یا بهبود قرارداد است. قرارداد هوشمند امکان ایجاد تراکنشهای معتبر بدون واسط را فراهم میکند.
این تراکنشها قابل پیگیری و غیرقابل برگشت هستند. Smart contract شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدف گذاری شده بهطور خودکار میشوند.
اصطلاح Smart contract اولین بار در سال ۱۹۹۴ توسط Nick Szabo استفاده شد.
Smart contract میتواند بدون نیاز به فرد یا نهادی اجرا و اعمال شود. از این رو میتواند امنیت بیشتر و هزینه کمتری داشته باشد.
در مقابل، مواردی نظیر امکان بروز خطای انسانی (در هنگام نگارش کدهای قرارداد)، قوانین حقوقی غیرشفاف کنونی در کشورهای مختلف در قبال این شکل از قرارداد و نیز هزینه بالای نگارش آن توسط برنامهنویسان از مهمترین معایب قراردادهای هوشمند بهشمار میروند.
گفتنی است برخی از انواع ارز دیجیتال پیادهسازیهایی برای قرارداد هوشمند ارائه کردهاند.
کاربرد قرارداد هوشمند
از قراردادهای هوشمند در زمینههای مختلفی میتوان استفاده کرد. این زمینهها شامل انتخابات ، موسسات مالی و بانکها، بیمهها، دولتها، املاک، رسانهها، خدمات سلامتی و … میباشد.
اگر قراردادهای هوشمند به بلوغ برسند، میتوان آن را جایگزین مناسبی برای قراردادهای رایج امروزی دانست. مثلا برای برگزاری انتخابات، میتوان با بهره بردن از آنها، دادههای انتخاباتی را به صورت محرمانه ذخیره کرد و امکان هر نوع دستکاری در آراء و نتیجه انتخابات را از بین برد. با ترکیب شدن اینترنت اشیاء و قراردادهای هوشمند، میتوان خانهای را متصور شد که اجارهاش پرداخت نشده و خود به خود در آن بسته میشود.
یک مثال برای قرارداد هوشمند، قراردادهای همکاری است. برای مثال فرد A برای توسعه وبسایت یک قرارداد هوشمند با فرد B منعقد میکند. در این قرارداد فرد A مبلغ ۵۰۰ سکه و فرد B مبلغ ۵۰ سکه تعهد میکنند. این دارایی در زمان عقد قرارداد بلوکه میشود. در صورت فسخ قرارداد از سمت هر یک از طرفین مبلغ ۵۵۰ سکه به حساب طرف مقابل منتقل میشود. پس از ۳۰ روز در صورت تأیید فرد A مبنی بر تحویل صحیح وبسایت از فرد B , مبلغ ۵۵۰ سکه به حساب فرد B منتقل میشود. در غیر این صورت پس از ۷ روز از این زمان فرد C در مورد پروژه نظر میدهد. در صورتی که رأی به نفع فرد A صادر شود مبلغ ۵۴۰ سکه به حساب فرد A و مبلغ ۱۰ سکه به حساب فرد C منتقل میشود. همچنین در صورتی که رأی به نفع فرد B صادر شود ۵۴۰ سکه به حساب فرد B و مبلغ ۱۰ سکه به حساب فرد C منتقل میشود.